Bebeklerde Uyku Düzeni Ay Ay Nasıl Olmalı?

Bebeklerde uyku düzeni, ebeveynlerin beslenme kadar merak ettiği bir konu. Bu yazımızda yenidoğan uyku düzeninden, 2 yaş bebek uyku düzenine kadar bilmen gereken tüm detaylara değindik.

Sağlıklı bir şekilde gelişip büyüyebilmeleri için bebeklerde ay ay uyku düzeni nasıl olmalı, hazırsan başlayalım!

YENİDOĞAN UYKU DÜZENİ

Yenidoğan dönemi ebeveynler için zor bir dönemdir. Yeni ebeveyn bir yandan kimliğine ve hayat düzenine uyum sağlamaya çalışırken; diğer yandan da bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak günün her anını organize etmek zorunda kalır. Bununla beraber bebekler de aylarca kendilerini sarmalayan anne rahmini yeni terk etmiş ve hayata uyum sağlamakla baş etmektedirler.

Henüz gece ve gündüz ayrımını yapamadıkları için yenidoğan bebek uyku düzeni ilk etapta oluşmaz. Yenidoğanlar günde ortalama 20 saate yakın uyurlar. Bu dönemde emzirme bebeğin sinyallerine göre olmalı, saatlere göre ayarlanmamalıdır.

2 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

        Bu dönemde bebeğinize daha çok refleksler hakimdir. Tonik boyun, parmak yakalama, moro (sıçrama refleksi), yürüme, babinski, aranma reflekslerini görürüz. Özellikle moro refleksi bebek havada asılı gibi tutulduğunda (mesela yatağa koyarken) tetiklenebilir ve sonrasında 2 aylık bebek uykuda şıçrayarak uyanabilir. Bunun için bebeğini yatağa koyarken vücuduna yakın tutmak ve yatağa yaklaşıp öyle koymak uykuya devam etmesine yardımcı olur.

İlk aylarda bebek sıkça uyuduğu ve sıkça emdiği için bu iki ihtiyacın günlük akışı iç içe geçer. Zamanla, genelde de 2 aylık bebek uyku düzeni içinde günlük düzeni oturmaya başlar. Uykular ve emzirmeler kendi seyrinde devam eder.

Özellikle bu dönemde, emzirmeyi bir uyutma yöntemi olarak kullanmamak, iki ihtiyacı da bebeğin sinyallerine göre karşılamak en sağlıklısıdır. Bu dönemde ayaklar serbest, eller bağlı kundak ile uyumak 2 aylık bebek uyku düzeninin oluşmasına yardımcı olur.

Bebeklerin uyku düzeni ne zaman oturur, diye merak edebilirsin. Bebeğin 6- 8 haftayı tamamladıktan sonra geceleri daha uzun uyumaya başlayacaktır. Ancak her çocuğun düzeni farklı. Kimi bebek geceleri rahat uyurken kimi bebek 12 ay boyunca geceleri sık sık uyanabilir.

3 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

3 aylık bebek uyku düzeninde bebeğin 4 gündüz uykusu uyuması beklenir, ancak bir tane daha kısa şekerleme yapabilir. Bebekler tanıdıkları insanların, özellikle annenin, kokusunu bilirler. Bu sebeple uyumak için bu kişilerin yanlarında bulunmasını tercih ederler. En güçlü duyuları ise dokunmaktır. Bu nedenle de tene temas, kucakta taşınma gibi yakın kalma halleri bebeğe en çok güven veren anlardır.

Bu arada, bebekler fazla ten teması ve kucakla şımarmazlar. Tam tersine, ileride atacakları bağımsızlık adımları için güven depolarlar.

Bebeklerde gece uykusu

Bu dönemde birçok uyku ebeveyn kucağında olabilir, ancak hem bebeğin güvenli uykuları hem de annenin dinlenmesi için uykularda kucak, yatakla dengelenmelidir. Özellikle gece uykuları anneye yakın mesafede bir yatakta veya güvenlik önlemleri alındı ise aynı yatakta olabilir.

4 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

Bebeğin anneye bağlanma eğilimi sebebiyle 4.ayda bir gelişim atağı vardır ve uykular geriler. Yaklaşık 10 gün içinde de hayat normale döner. Gün düzeni iyice netleşir ve bebeğinizin bunu korumaya artık daha çok ihtiyacı vardır. 6 aylık bebek uykusu ise 4 defadan 3 uykuya geçer. Bununla beraber uyanıklık süreleri de 2-2.5 saate kadar çıkabilir.

5 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

Bebekler bu ay günde ortalama 14 saat uyuyabilir. Görme, duyma, algılama yetileri gelişen bebeğin dikkati kolayca dağılmaya, her yeni sese, görüntüye, insana dönmeye başlar. Bu dönemde emzirmek ve bebeği uyutmak zorlaşır. Peki 5 aylık bebek uyku düzeni nasıl oluşturulur, sana yardımcı olalım. Emzirmeyi ve uyutmaları aynı odada, aynı pozisyonda, uyaranın az olduğu ortamlarda yapmak bebek uyku eğitimi yöntemlerinden biridir.

Aynı zamanda uyarana bu kadar açık olan bebekler uyanıklıkta çok yorulabilirler. Bu nedenle de bebeği özellikle uyaranın yüksek olduğu deneyimler sonrası biraz dinlendirmek, uyku öncesi sinir sistemini dengelemek iyi olacaktır.

6 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

Bebeğin duygusal gelişimi 6. aya kadar genelde yüksek temasla uyumayı gerektirir. Bu nedenle en ideal uyutma yöntemi halen oturarak ve kucakta, hafif salınım, pışpış veya ninni ile eşlik ederek uyutmaktır. Salınım uyku öncesi düzen için çok normal bir destek olmakla beraber hız artmamalı ve dalma anında bebek mümkünse sabit olmalıdır. 3-6 ay bebek uyku düzeninde temas çok önemli.

Bebeklere son dalma anına kadar temasla eşlik edilse de, bazı bebekler 6 aydan erken zamanlarda da yataklarında uyuma becerisi gösterebilirler. Bu durum bebek-ebeveyn ilişkisine, bebeğin toplam stres ve bağımsızlık seviyesine bağlı olarak değişebilir.

Bebeğin bu dönemde birinci derece yakınları tanır ve bu sayede anneden başkaları da bebeği uyutabilir. Özellikle uyku öncesi kendi kendine konuşabilir. Bu aşamalarda uyku vaktinde bebeğinle muhabbete girmemeli, sakince uykuya yönlendirmelisin.

6-12 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

Eğer bebek-ebeveyn arasındaki bağ, bebeğin bağımsızlık ve stres seviyeleri ile tolerans becerileri doğru dengede ise bebek 6-7.aydan itibaren yatağında bağımsız uykular için desteklenebilir. Bu dönemde bebeğin gece uyanmaları azalır, ortalama 2 defaya düşer.

Bebeğinin gelişen motor becerileriyle beraber uyku öncesinde ve sırasında hareketlenmesi artar. Uyku güvenliği daha da önem kazanır. Bazen de bu artan hareket bebeğin uykuya dalmasını zorlaştırdığından yumuşak hareketlerle tekrar uykuya yönlendirmek ve hareketini yumuşak yönlendirmeler ile sınırlamak bebeğin uykuya hazırlanmasını kolaylaştırır.

Artan hareketle bebek uyanıklıkta çok yorulabilir ve yorgun girilen uykular daha kısa ve bölünmüş olabilir. Bu nedenle bebeğin hareket motivasyonlarını ten temaslı, dingin oyunlarla dengelemek iyi bir dinlenme fırsatı yaratır.

9 AYLIK BEBEK UYKU DÜZENİ

En önemli bağlanma ataklarından biri olan 9. aydaki bağlanma atağı, uykuları en olumsuz etkileyen dönemlerden biridir. Bu ayda gelişen ayrılık kaygısı bebeğin uykuya zor dalmasına ve ebeveynden ayrılmasının güç olmasına sebep olur. Bu, duygusal gelişimin son derece normal bir dönemidir ve bebeğin ihtiyaçlarına cevap verilip endişesi güvenle cevaplanarak yönetilmelidir. 10 aylık bebek uyku düzenine geçildiğinde ise bebeklerin %90'ının tüm gece boyunca ve günde ort. 10-13 saat uyuduğu görülür.

1 YAŞ BEBEK UYKU DÜZENİ

Bebekler bu dönemde günde yaklaşık 10-13 saat uyurlar. 18-21 ay arası gündüz uykusu teke düşer. Bir yaş sonrası özerklik en önemli motivasyon olarak karşımıza çıkar. Bebeğin özerklik ve beraberinde bağımsızlık adına olan bu girişimlerini desteklemek stresi doğru yönetmek ve kaliteli uyanıklık için önemlidir. Yürümek, koşmak, merdiven çıkmak gibi birçok temel kaba motor beceri bu dönemde gelişir ve tam dönüm noktalarında uykular olumsuz etkilenebilir.

Duygusal gelişim açısından ise, özellikle 15.aydan sonra yükselişe geçen bir bağlanma hali görülür. Bu durum ilerleyen dönemlerde daha etkili olabilir. 18 aylık bebek uyku düzenini etkileyen bağlanma atakları oluştuğu görülür. Uykular bu dönemden olumsuz etkilenir.

Bebeğinin 18. aylık döneminde gündüz uykuları tek uykuya düşer. Gece uyanmaları 1’e iner ve 2 yaşa doğru da sonlanır. Meme emen bebeklerde gece emzirmeleri git gide azalır ve 2 yaşa doğru tamamen kalkar. 2 yaşına yaklaşan bebeklerde uyku probleminin nedeni stres olabilir. Negatif duygular ait olduğu anda güven ortamında dışa vurulur ve bedende saklı kalmaz. Biriken stres ise bebeklerde uyku düzensizliğine sebep olur.

2 YAŞ BEBEK UYKU DÜZENİ

Artık dış dünyayla daha fazla ilgilenilmeye başlandığı için bebekler bu dönemde uyumamak için direnç gösterirler. Günlük uyku süresi 10-12 saat kadardır ve gündüz uykuları azalmıştır. Gündüz 2 kez 1-2 saat uyuması yeterlidir.

Hikaye anlatımı, uyku öncesi ritüeline eklenebilir. Bebek uyku hikayeleri seçilirken bebeğinin bildiği ve sevdiği bir hikayeyi tercih etmen daha uygun olur. Özellikle de önceden okumadığın bir kitabı ilk defa uyku öncesi okuma riskine hiç girmemelisin.

Bebeklerde Uyku Öncesi Beslenme Nasıl Olmalı?

Katı gıda geçişi ile beraber uykular etkilenebilir ve her değişimde olduğu gibi bu geçiş de aşamalandırılmalıdır. Emzirme ile dengelenmeli, hemen uykular öncesinde bebek beslenmemeli, sindirim için süre tanınmalı ve 1 yaşına kadar da akşam öğünlerinde sindirimi zor ve gaz yapan gıdalardan uzak durulmalıdır. Gündüz uykuları 2’ye düşer ve uyanıklık süresi 3-3,5 saatleri bulur.

Mama alan bebeklerde ise, eğer doktoru fiziksel gelişimi açısından uygun görüyor ise gece beslenmesi kesilebilir. Meme emen bebeklerde ise bebek kendi ihtiyacını belirler ve emzirme döneminin sonuna kadar azalan bir düzen ile gecede birkaç emme şeklinde devam edilebilir.